در خورد فیل
"عباس میرزا با مهارت تمام سلاحهای مختلف را به کار می برد. من بارها به چشم خود دیده ام که ولیعهد ایران در حالی که به تاخت اسب می راند، از فاصله ی شصت پا به نشانه رفته و زوبین را بر پشت آهو می زند. هنگام نشانه زنی با تیر و کمان هرگز تیرش به خطا نمی رود. به هنگام گردش های عادی نیز غالباً به تیراندازی می پردازد.
عباس میرزا سحرگاهان از خواب بر میخیزد. او از مومنان قشری و متعصب نیست، ولی هرگز در ادای نمازهای روزانه کوتاهی نمیکند. لب به می نمیزند اما افسران زیردستش را که شراب خورده باشند مجازات نمیکند تنها به آنان با نظر تحقیر مینگرد... لباس عباس میرزا تفاوتی با لباس ساده ترین نگهبان وی نیز ندارد اما در نخستین برخورد از خلق و خوی نجیبانه و سیمای باوقارش میتوان به بزرگ منشی وی پی برد. مردم آذربایجان او را از جان و دل گرامی میدارند. فداکاری و فرمانبرداری افسران و سربازان زیردست عباس میرزا به حدی است که اگر شاه اعتماد کامل و دولتخواهی وی را نمیداشت از این حیث دچار اضطراب خاطر میشد.
قشه ی نبرد جدید بسیار عاقلانه طرح شده بود؛ عباس میرزا در نظر داشت با قوای خردکننده ای به مقابله با روسها بشتابد. چه گذشته از نیروهای منظم خود، از فتحعلی شاه قول گرفت بود که شصت هزار تن چریک از بهترین جنگاوران را در اختیار وی بگذارند. او در نظر داشت توپخانه ی خود را به هفتاد آتشبار افزایش دهد و بر تعداد زنبورکهای خود نیز که در دشت سلاح بی فایده ولی در کوهستانهای قراداغ با نبودن راه های مواصلاتی وسیله ی جنگی پرارزشی است، بیفزاید.
با این حال عباس میرزا نخستین کسی بود که به دقت مواد عهدنامه ی صلح را به کار بست. حتی افسران روسی نیز از خودگذشتگی ولیعهد ایران را در این مورد تأیید کرده و رفتار نجیبانه ی وی را به هنگام انجام مذاکرات و پس از آن ستوده اند. حتی افسران روسی نیز از خودگذشتگی ولیعهد ایران را تأیید کرده و رفتار نجیبانه او را به هنگام انجام مذاکرات و پس از آن ستوده اند. اگر بخواهم حس تحسینی را که این شاهزاده ایرانی در دل من برانگیخته است تمام و کمال بیان دارم از مطلب بسیار دور خواهم افتاد."سفرنامهی دروویل- گاسپار دروویل
- ۹۴/۰۱/۲۲